Overleg samen regelmatig en herhaaldelijk
– ook bij langdurig gebruik –
of het verstandig is de medicatie aan te passen vanwege bijwerkingen.
Weeg de voordelen en risico’s tegen elkaar af van het voorgeschreven medicijn en beschikbare alternatieven.
De afweging kan ook resulteren in het besluit om farmacotherapie te stoppen.
.
Uit de GGZ Standaard 'Generieke module Bijwerkingen'
“Drie miljoen Nederlanders gebruiken psychotrope medicatie of pijnstillende middelen. Onderzoek suggereert dat honderdduizenden van hen niet slikken omdat ze dat willen, maar omdat ze niet kunnen stoppen.”
.
prof dr. Jim van Os (UMC Utrecht)
Voor veel psychiaters is afbouwmedicatie voorschrijven nog geen uitgemaakte zaak.
Maar we denken dat dit een kwestie van tijd zal zijn.
De rol en de ervaring van de patiënt worden immers steeds meer erkend als belangrijke elementen bij de behandeling.
Patiënten klagen al 30 jaar dat afbouwen met de reguliere medicatie vaak niet lukt.
Mensen gingen hun keuken ombouwen tot lab en zelf knutselen om een lagere dosering te maken.
Op verzoek van de patiënt ben ik begonnen lagere doseringen te maken.
.
Paul Harder
(apotheker en eigenaar van de Regenboog Apotheek)
Psychofarmaca en psychotherapie
Niet zelden gebruiken cliënten die bij mij in therapie komen al psychofarmaca, zoals slaapmiddelen of antidepressiva. Psychotherapie kan dan gecombineerd worden met begeleiding bij het gebruik van deze psychofarmaca.
Het kan helpend zijn om te starten met een psychofarmacon, al is dit in mijn praktijk eerder uitzondering dan regel. Meestal is het niet nodig om naast psychotherapie ook nog te starten met een psychofarmacon. Daarentegen mondt een psychotherapie vaak uit in afbouw – of zelfs staken van psychofarmaca.
Starten met psychofarmaca zonder daarbij gesprekstherapie is voor mij geen optie.
Psychofarmaca als onderdeel van therapie
Het al dan niet voorschrijven, continueren, of juist afbouwen van medicatie verloopt steeds in samenspraak met de cliënt. Dit geldt ook voor de keuze voor een bepaald medicijn en de dosering ervan.
De richtlijnen van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVVP) geven daarbij voldoende ruimte en houvast om tot een bevredigend medicamenteus behandelbeleid te kunnen komen.
Meer informatie over behandeling met medicatie vind je elders op deze website.
Overigens bestaan er naast ‘praten en/of pillen’ ook nog andere aangetoond effectieve therpieën. Zo kunnen in bepaalde gevallen ook bijvoorbeeld lichttherapie en running therapy (hardlopen) effectief zijn.
Psychofarmaca afbouwen
Via deze link vind je een belangrijke reportage over het afbouwen van antidepressiva in het programma Radar van AVRO/TROS.
Je kan je bij mij aanmelden als je je afvraagt of je psychofarmaca niet te hoog gedoseerd zijn, of ze nog wel nodig zijn, of als je begeleiding zoekt bij de afbouw ervan.
Denk aan medicatie zoals:
- Antidepressiva b.v. seroxat (paroxetine), efexor (venlafaxine), zoloft (sertraline)
- Antipsychotica b.v. seroquel (quetiapine), olanzapine (Zyprexa), haldol (haloperidol)
- Benzodiazepinen b.v. seresta (oxazepam), normison (temazepam), xanax (alprazolam)
Let op: Ik neem patiënten uitsluitend aan voor behandeling, niet voor een second opinion.
Het afbouwen van psychofarmaca kan zeker zonder problemen verlopen. Lang niet in alle gevallen zijn speciale afbouwstrips (taperingstrips) nodig. Soms treden ontwenningsverschijnselen slechts in lichte mate op, of zelfs helemaal niet.
Het afbouwen van psychofarmaca kan echter ook onnodig problematisch verlopen. Hierdoor blijven veel mensen langer en meer psychofarmaca gebruiken dan ze eigenlijk willen en nodig hebben. Vaak is hierover geen contact met een arts, terwijl dit juist van belang is.
Hieronder vind je een aantal aspecten van afbouwen om bij stil te staan.
- Allereerst is er de vraag of afbouwen een goed idee is.
- Een goed moment voor de afbouw dient te worden bepaald.
- De juiste omstandigheden dienen te worden overwogen en voorbereid.
- Het optreden van klachten bij de afbouw is niet steeds goed te duiden. Wanneer klachten beginnen op te treden die lijken op vroegere klachten, is er niet per sé sprake van een terugval. De actuele klachten kunnen ook ontwenningsverschijnselen zijn. Of een rebound-effect, dat is een soort van spiegelbeeld van je oude symptomen. Daarnaast kan wat je begint te ervaren een herlevende oude emotionele pijn zijn, die onderdrukt is geweest door de psychofarmaca
- De afbouw kan onnodig worden bemoeilijkt door af te bouwen in te weinig stappen en in een te hoog tempo. De pillen die standaard beschikbaar zijn, zijn echter niet geschikt voor geleidelijke afbouw. De behandelend arts dient daartoe speciale afbouw-strips (tapering-strips) voor te schrijven en te bestellen bij de Regenboog-apotheek van de apotheker dhr. Harder. In Nederland is hij tot op heden helaas de enige gebleven die deze tapering-strips produceert.
Als met dit soort factoren niet voldoende rekening wordt gehouden, kan dat ertoe leiden dat een psychofarmacon uiteindelijk toch wordt voortgezet, terwijl dat niet nodig zou hoeven zijn.
Het kan uiteraard zo blijken te zijn dat de afbouw van psychofarmaca niet haalbaar is, of althans niet op dit moment, ook wanneer de poging hiertoe optimaal is uitgevoerd.
Op deze pagina heb ik enkele links geplaatst naar relevante documenten en websites.
Onder meer vind je daar een link naar de Vereniging Afbouwmedicatie. Hieronder zie je een interessante presentatie door de voorzitter van deze vereniging. Deze vereniging kan een grote bron van steun zijn voor wie wil afbouwen.